بررسی وضعیت تورهای مجازی موزه های ایران بر اساس معیارهای ارزیابی موجود و ارائه پیشنهاداتی به منظور بهبود وضعیت موجود

مقدمه: تورهای مجازی یکی از محبوب ترین ابزارهای اشاعه اطلاعات در موزه ها در عصر فناوری اطلاعات هستند و در طول سال های اخیر موزه های سراسر جهان از این ابزار جهت نمایش مجازی موزه و اشیاء آن و جذب مخاطبان از تمامی نقاط جهان بهره گرفته اند. در ایران نیز چند سالی است که تعدادی از موزه ها اقدام به ایجاد تور مجازی بر روی وب سایت های خود کرده اند. اهداف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی معیارهای موجود به منظور ارزیابی تورهای مجازی موزه های ایران، بررسی وضعیت تورهای مجازی موزه های ایران بر اساس معیارهای ارزیابی شناسایی شده، تعیین نقاط قوت و ضعف تورهای مجازی موزه های ایران بر اساس معیارهای ارزیابی شناسایی شده و در نهایت ارائه پیشنهاداتی به منظور بهبود وضعیت موجود تورهای مجازی موزه های ایران انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در آن از روش مطالعات کتابخانه ای و پیمایش توصیفی استفاده شده است. ابزار پژوهش در پیمایش توصیفی سیاهه ارزیابی محقق ساخته است که شامل 8 معیار اصلی و 56 پرسش استخراجی است. معیارها شامل دسترس پذیری، سهولت استفاده و کاربر پسندی، محتوا و متن، ساختار ظاهری، تعامل و بازخورد، استفاده از فناوری های چند رسانه ای، امکانات موجود برای معلولان جسمی و روزآمد بودن هستند. جامعه پژوهش: اعضای جامعه پژوهش 20 موزه ایران هستند که دارای پیوند تور مجازی بر روی وب سایت خود هستند. نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در تورهای مجازی موزه های ایران معیار ساختار ظاهری و معیار محتوا و متن با میانگین در وضعیت مناسبی قرار دارند. همچنین معیارهای سهولت استفاده و کاربر پسندی و دسترس پذیری در سطح متوسط قرار دارند و سایر معیارها در وضعیت نامناسبی قرار دارند. معیار امکانات موجود برای معلولان جسمی در کل جامعه 20 تایی رعایت نشده است. از سوی دیگر در میان تورهای مجازی موزه های ایران که در 3 دسته تورهای مبتنی بر عکس، پانورامیک و مبتنی بر ویدئو قرار دارند، در بخش تورهای مجازی پانورامیک، کاخ سعدآباد از نظر به کارگیری معیارهای تعیین شده در بالاترین رتبه و موزه فرش در پایین ترین رتبه قرار دارد. در میان تورهای مجازی مبتنی بر عکس نیز، تورهای مجازی موزه میراث روستایی گیلان و موزه دانشکده برق دانشگاه خواجه نصیر در بالاترین و پایین ترین جایگاه قرار دارند. موزه صلح تنها موزه مبتنی بر ویدئو در جامعه است. در پایان پژوهش، ضمن بحث، پیشنهاداتی به منظور بهبود وضعیت موجود تورهای مجازی موزه های ایران بر اساس معیارهای شناسایی شده ارائه شده است.